Menedżerowie mają tendencję do przekazywania swoim podwładnym negatywnych informacji zwrotnych, licząc, że w ten sposób wyeliminują błędy. Niestety, wzmocnienia negatywne rzadko prowadzą do pozytywnych rezultatów. Zazwyczaj lepsze efekty przynosi docenianie pracowników i wzmacnianie ich zaangażowania.

Dlaczego docenianie działa lepiej niż krytyka?

Większość ludzi lubi, gdy ich starania są dostrzegane i nagradzane. Pochwała szefa sprawia przyjemność, a pozytywne informacje zwrotne motywują do dalszej pracy. Niestety, wielu menedżerów skupia się na błędach, ignorując dobre działania pracowników, uznając, że są one oczywistością. To błąd, który utrwala bierne postawy.

– Sytuacja taka uczy pracownika, że nie warto podejmować inicjatywy, bo ryzyko krytyki przeważa nad szansą na docenienie – mówi   , trener z  . Utrwala to zachowawcze podejście, gdzie jedynym celem staje się unikanie błędów.

Pytanie: Dlaczego pracownikom bardziej opłaca się unikać błędów, niż podejmować inicjatywy?

Jak doceniać pracowników w praktyce?

Aby budować motywację, warto regularnie dostrzegać i chwalić dobre działania pracowników. W jednej z polskich firm rozmowy z pracownikami przyniosły bardzo dużo nowych pomysłów w ciągu tylko jednego roku, z czego kilka najlepszych wygenerowało oszczędności na poziomie niezwykle zadawalającym poziomie!

Dla pracownika najważniejsze jest, aby jego praca była zauważona i doceniona – finansowe wynagrodzenie nie zawsze jest kluczowe. Czasami wystarczy szczera rozmowa z przełożonym, podziękowanie lub pokazanie efektów jego pracy.

– Pamiętam uśmiech na twarzy moich rozmówców, kiedy doceniałem ich pomysły. Wbrew stereotypom, nie oczekiwali dodatkowych gratyfikacji finansowych. Ważne było dla nich, że ich praca została dostrzeżona – wspomina    .

Pytanie: Czy pracownicy oczekują od swoich szefów czegoś więcej niż wynagrodzenia finansowego?

Wzmacnianie zespołu i automotywacja

Warto pamiętać, że nie tylko pieniądze są skutecznym bodźcem pozytywnym. Bardzo ważne jest również zainteresowanie okazane przez zespół, wsparcie w trudnych sytuacjach i wspólne rozwiązywanie problemów. Kolejnym kluczowym bodźcem jest automotywacja, którą menedżer może wzmacniać poprzez budowanie poczucia kontroli i zaangażowania pracownika.

Menedżer, który dobrze zna swoich podwładnych, potrafi dobrać odpowiednie narzędzia motywacyjne. Każdy pracownik może być motywowany inaczej – jednemu wystarczy pochwała, inny potrzebuje większego wyzwania, aby poczuć się docenionym.

Krytyka – używać ostrożnie

Co z wzmocnieniami negatywnymi? Koncentracja na negatywnych informacjach zwrotnych często prowadzi do utrwalania złych nawyków. Pracownicy, obawiając się reakcji przełożonego, mogą ukrywać błędy, zamiast starać się je naprawić.

– Menedżer, który stosuje wzmocnienia negatywne, często uczy swoich pracowników ukrywania prawdy – podkreśla trener  . – Strach przed krytyką sprawia, że pracownicy unikają ryzyka i ograniczają inicjatywę.

Menedżer, który surowo karze za błędy, może mieć trudności z delegowaniem zadań, a jego podwładni mogą niechętnie podejmować inicjatywy. Strach przed krytyką często prowadzi do braku zaangażowania i obniżenia efektywności pracy zespołu.

Pytanie: Jakie mogą być długofalowe skutki surowej krytyki w zespole?

Balans między pochwałą a krytyką

To nie oznacza, że wzmocnień negatywnych należy unikać całkowicie. Ważne, aby stosować je rozsądnie i zawsze pamiętać o sile pozytywnych wzmocnień. Pracownicy potrzebują czasu, aby zmienić swoje zachowanie, a konsekwentne docenianie ich wysiłków przynosi znacznie lepsze rezultaty niż ciągła krytyka.

– Zmiana postawy pracownika wymaga co najmniej sześciu miesięcy konsekwentnej pracy – podkreśla Trener. – Jednak efekty tej pracy, w postaci większej motywacji i zaangażowania, są warte wysiłku. Długofalowo takie podejście przynosi sukcesy całej organizacji.

Wniosek: Docenianie pracowników to kluczowy element budowania ich zaangażowania i motywacji, a pozytywne wzmocnienia mają znacznie większą moc niż krytyka.