Empatia w komunikacji: nowa jakość relacji w firmach

Tradycyjna komunikacja w większości firm często opiera się na wydawaniu poleceń, krytyce, a czasami nawet przybiera formę mobbingu. Czy musi tak być? Coraz większą popularność zyskuje metoda NVC (Nonviolent Communication), czyli Porozumienie Bez Przemocy, która nie tylko wprowadza nową jakość komunikacji, ale również staje się sposobem na bardziej uważne życie.

Co to jest NVC?

NVC to model komunikacji, który koncentruje się na budowaniu empatycznych relacji. W Polsce coraz więcej osób interesuje się tym podejściem, co potwierdza Agata Rajchel, trenerka z firmy  . Podkreśla, że coraz więcej właścicieli firm dostrzega, że autorytarne zarządzanie jest nieskuteczne na dłuższą metę, ponieważ ludzie potrzebują szacunku i zrozumienia.

Dlaczego tradycyjna komunikacja zawodzi?

W tradycyjnych formach komunikacji, zwłaszcza w środowisku zawodowym, często stawiamy na odgrywanie ról. Chcemy wywrzeć dobre wrażenie, przeforsować swoje zdanie, czy podkreślić własną ważność. Jednak takie podejście nie prowadzi do autentycznego porozumienia. Często bronimy się lub atakujemy, co nie tylko utrudnia komunikację, ale i buduje frustrację. W efekcie tracimy kontakt zarówno z drugą osobą, jak i z własnymi potrzebami.

Kluczowe zasady Porozumienia Bez Przemocy

NVC to próba odwrócenia tego schematu. W centrum tej metody znajduje się zasada, że skuteczna komunikacja nie istnieje bez empatii i aktywnego słuchania. Nie chodzi o to, by zgadzać się na wszystko, ale o zrozumienie intencji rozmówcy. Tylko w ten sposób można budować autentyczne porozumienie, niezależnie od tego, czy rozmawiamy z partnerem, szefem czy współpracownikiem.

Marshall Rosenberg, twórca NVC, wskazał kilka kluczowych przeszkód, które często blokują skuteczną komunikację. Należą do nich:

• ocenianie innych,
• porównywanie,
• wyrażanie moralnych ocen,
• narzucanie swoich rozwiązań,
• przedstawianie żądań,
• udzielanie nieproszonych rad,
• wyręczanie drugiej osoby,
• rywalizacja.

Jak działa NVC w praktyce?

Czasami jedna osoba chce komunikować się bez przemocy, ale napotyka opór ze strony rozmówcy. W takich sytuacjach warto skupić się na pozytywnej intencji drugiej strony. Nawet jeśli rozmówca krytykuje czy narzeka, może on mieć za sobą ukryte, pozytywne motywacje. Często, gdy ktoś w końcu poczuje się zrozumiany i wysłuchany, otwiera się na bardziej konstruktywną rozmowę, co może prowadzić do przełomu w relacji.

Wyzwaniem w komunikacji NVC może być szef

Najtrudniejszym wyzwaniem może być zastosowanie empatycznej komunikacji w relacji z przełożonym. Wyobraźmy sobie sytuację, w której pracownik otrzymuje polecenie, które wydaje mu się bezsensowne lub szkodliwe. Zamiast zaciskać zęby i wykonywać rozkaz wbrew sobie, zgodnie z zasadami NVC, powinien otwarcie wyrazić swoje obawy i spróbować dotrzeć do intencji, które stały za tym poleceniem. W ten sposób może dojść do porozumienia, a szef być może zaakceptuje inne, bardziej efektywne rozwiązania.

Czy NVC powinno wychodzić od menedżerów?

Empatyczna komunikacja może zacząć się od każdego pracownika, ale to menedżerowie mają największy wpływ na klimat komunikacyjny w firmie. Ważne jednak, aby NVC nie było narzucane „odgórnie”, ponieważ byłoby to sprzeczne z jej zasadami. Liderzy, którzy promują taką kulturę, powinni przede wszystkim sami dawać przykład, zachęcając do szczerej i otwartej komunikacji.

Empatia zaczyna się od siebie

Empatia to nie tylko zrozumienie innych – to także zdolność do współczucia wobec samego siebie. W pracy i życiu prywatnym spotykamy różne wyzwania, które mogą nas stresować i przytłaczać. W takich chwilach warto okazać sobie wsparcie, dać sobie prawo do błędu i zrozumienia własnych emocji. Taka postawa może stanowić pierwszy krok do budowania lepszych relacji z innymi i wprowadzenia pozytywnych zmian w naszym otoczeniu.

Pytania do refleksji:

1. Jakie przeszkody spotykasz w codziennej komunikacji z innymi?
2. Czy empatia jest obecna w Twoim życiu zawodowym? Jak mogłaby wpłynąć na Twoje relacje w pracy?
3. Jak myślisz, jakie zmiany mógłbyś wprowadzić w swojej komunikacji, by była bardziej empatyczna?

Porozumienie Bez Przemocy to nie tylko metoda komunikacji, ale styl życia, który sprzyja budowaniu lepszych, bardziej zrozumiałych relacji w każdym obszarze naszego życia – zarówno zawodowym, jak i prywatnym.